Manon Moller kandidaat: De Nieuwe Vermeer met ‘Het concert’.

Jaja, het begon allemaal op 7 juni ’22, ik was aan het werk op de computer en ‘pling’ er kwam een mailtje binnen.
Een mailtje van de redactie met het verhaal dat ze met een nieuw tv programma bezig zijn en voor die tijd zijn ze opzoek naar kunstzinnige creatieven die een poging willen maken om een van de verloren doeken “in de geest van Vermeer” te doen herleven. Dat mag dus in allerlei materialen en zeker niet per se met olieverf zoals Vermeer dat zelf deed.. Ze stuitte op mijn werk zoals ‘het vliegend melkmeisje’, dit is een eigen interpretatie vanuit mij maar je herkent wel iets van Vermeer hierin. Vervolgens stelt ze in deze mail de vraag of het mij leuk lijkt om hieraan deel te nemen. 

Uiteraard was ik direct enthousiast en heb terug gemaild dat ik hier graag een telefonisch gesprek over wilde hebben.
Ik ben de uitdaging aangegaan met het idee, dit ga ik doen, dit kan ik! 

Masterclass

Toen was het zover, de officiële uitnodiging voor een Masterclass van één van de verdwenen werken van Vermeer.
Ik had de titels gelezen en ‘het concert’ sprak mij het meest aan. (Toen nog niet wetende, dat dit ook één van de moeilijkste voor mij zou zijn). Ik ging naar het Anatomiegebouw in Utrecht voor de masterclass van Het Concert. 

Wat waren er veel kandidaten en wat is het creatieve vak breed! Uiteraard waren er vele schilders, maar ook tekenaars en een lego bouwer. Ik heb met verschillende mensen gepraat en besefte mij dat ik de enige fotograaf was die voor dit werk koos. 

We ontmoette Dionne Stax, Pieter Roelofs en Abbie Vandivere. De opnames waren gestart en we kregen veel informatie over het schilderij maar ook over de schilder Johannes Vermeer zelf. Aantekeningen, aantekeningen, aantekeningen! Veel opgeschreven maar veel was ook niet ter sprake voor mij. Zo hadden ze het bijvoorbeeld over welk type verf Johannes gebruikte, hier heb ik in Photoshop natuurlijk niet mee te maken.

De  opnames stopte en vragen werden niet meer beantwoord. Iedereen kreeg even veel informatie mee naar huis, wel zo eerlijk.

Voorbereidingen

Nu begint het pas echt! Het idee in mijn hoofd uitwerken naar een echte fine-art foto, bijpassende modellen en kleding vinden, iedere week vloggen en die insturen naar de redactie. Toch iets intensiever dan ik vooraf had kunnen denken.

Het idee had ik in mijn hoofd, ik wilde de compositie ongeveer gelijk houden maar de inrichting en de modellen iets eigenwijs laten doen. Dit past meer bij Manon Moller i.p.v. bij Johannes Vermeer.

Met de vloer ben ik begonnen…Bij een woonwinkel vond ik een zeil met zwarte- en witte vierkanten, deze was niet exact zoals in het schilderij maar ik moest realistische blijven. Ik liet het op maat snijden en sleepte het mee naar mijn studio in Villa Tichelwerk.
Het tafelkleed is ook een opvallend item in het origineel, zoiets wilde ik er ook in terug laten komen. Internet en kringloopwinkels afgezocht, bekende gevraagd. Zelfs mijn buurvrouw stuurde een foto door van het tafelkleed bij haar oma op tafel. Helaas leek geen enkel kleed op het kleed dat ik zocht. Tot ik bij een kringloopwinkel kwam voor een ander item.. En ja hoor! Daar lag hij! Ik enthousiast natuurlijk, zegt de verkoopster: ‘Dit kleed is niet te koop mevrouw.’
Nee! Heb ik weer.. Oke, schakelen Manon. Hoe ga ik mijn zin nu krijgen? Waarop ik vrij snel een deal met mevrouw maakte. Ik mocht het kleed lenen en zal deze samen met mijn eerdere aankoop terug komen brengen. Ik liep met een grote glimlach de winkel uit, kun je je wel voorstellen. 

De modellen had ik al in gedachten, ik benaderde ze en gelukkig waren ze alle drie enthousiast.
Ik noteerde de maten en keek of ik passende kleding kon vinden. Zij hielden ondertussen de datum van de fotoshoot vast vrij in de agenda.

Melkmeisje

Omdat mijn werk al opviel dankzij het vliegend melkmeisje, leek het mij leuk om het melkmeisje terug te laten komen in mijn foto. Dit is opnieuw Madelief Smalbil geworden. De dirigent wilde ik Vermeer zelf in terug laten komen als een soort ‘zelfportret‘, dit werd Kenneth van der Heijden, Daarnaast wilde ik het ‘Brieflezend meisje bij het venster‘ terug laten komen, maar dan al zingende, dit werd Quin Lageveen. Deze samenkomst vormde mijn concert, door het samen komen van verschillende werken van Vermeer.

Instrumenten

Nu het grootste dilemma waar ik tegenaan liep. Ik ben namelijk niet muzikaal. Wat zijn dat toch voor een instrumenten op de schilderijen van Vermeer? Ik belde, mailde en zocht wat af. Ben zelfs nog langs de muziekwinkel geweest. Uiteindelijk kwam ik er dan achter dat er antieke instrumenten te zien zijn als een Luit, Viola da Gamba en de Klavecimbel (Ik noemde het in eerste instantie gewoon een piano) Maar ik zei het al… ANTIEK! Wie gaat mij zulke instrumenten uitlenen voor een fotoshoot? Ik bleef positief en zocht heel Nederland af.. Je raadt het al, niemand!
Wel kon ik aan een moderne luit komen, die mocht ik van mijn buurman lenen, die gitaarleraar is. “Frank Meijer’. 

Plan B

Op naar plan B dus. Kies ik voor moderne instrumenten? Mwah, daar voelde ik niet direct wat voor.
Ik koos ervoor om ze zelf te creëren. Hierom ben ik opzoek gegaan naar een soort gelijk schilderij als de afbeelding op de Klavecimbel. Ik kwam uiteindelijk uit op een schilderij van Van Ruysdael. Deze heb ik op karton af laten drukken, met dank aan Tessa Heijmer. Vervolgens heb ik mijn bartafel op het decor neergezet en hierop het karton schuin bevestigd. Wat een amateuristische aanpak van mij, helaas had ik niet veel keus. De dirigent liet ik een kwast vasthouden, wat een verwijzing is naar het schilderij ‘de schilderkunst’ samen met de outfit die Kenneth aan kreeg.

Kenneth speelt zelf ook viool, tijdens de fotoshoot besloten om deze er ook in terug te laten komen en wel op het tafelkleed. 

Opnames

9 okt ’22 was het dan eindelijk zover, deze dag zouden alle ideeën samenkomen tijdens de fotoshoot in mijn studio. Maar ook de dag dat wij zelf gefilmd werden! Dat vond ik toch eigenlijk best spannend.

Ik haalde ’s ochtends Nicole Polko op en samen reden we naar de studio. Nicole verzorgde de kapsels van de modellen maar voordat wij aan het werk gingen, werden we eerst zelf opgemaakt. 

Net in de make-up ging de bel al, de modellen kwamen binnen en kort daarop de cameraman ook. Gelukkig had ik het decor eerder die week al klaar gezet, zo konden we meteen van start.
Ik besprak vooraf wat wensen met de cameraman door en de zenuwen zakte toen gelukkig wel. 

De modellen kregen de kostuums aan en Nicole maakte de kapsels zoals we vooraf hadden besproken. Zo’n mooi gezicht altijd hoe kinderen omgetoverd worden tot mensen van heel lang geleden, samen ga je dan even terug in de tijd. Zeker in het pand waarin mijn studio zich bevindt. 

De modellen mijn moodboard laten zien, samen besproken wie waar gaat staan en welke pose zij aan mochten nemen. Dit verliep heel soepel, ondanks dat ik mij op mijn vingers gekeken voelde door de cameraman. (Hij was heel aardig hoor, haha)

Uploaden

Spannend! De foto’s ge-upload en toen eindelijk kunnen bekijken. Hmmz, ik mis het WAUW gevoel.. Shit! “Naja, ben nu vast veel te kritisch op mijzelf, omdat ik er zolang mee bezig ben.” Dacht ik.

Bewerken

Dag in, dag uit, bestudeerde ik het schilderij van Vermeer en bewerkte hierna steeds weer wat onderdelen in de foto.
Zo was ik er ondertussen al over uit dat het licht uit twee verschillende ramen kwam, hierom had ik ook met twee flitsers gewerkt, om de highlights mooi terug te laten komen op de kleding. Echter viel het licht mij wat tegen. 
Ik besloot mijn broer eens mee te laten kijken, hij zat vroeger op de kunst acedemie en heeft ook kijk op schilderijen doordat hij zelf graag schilderde. Met wat tips kon ik het licht nog wat aanpassen in mijn foto.. 
De stoel die ik gebruikte op de foto was groen. Deze moest rood worden, vond ik. Het blauw en geel wilde ik ook naar voren laten komen, net zoals Vermeer dit deed. 

Ik bleef ontevreden over mijn werk.. Plakte nog eens hoofden van andere foto’s op de huidige, speelde met licht, kleur en contrast maar het bleef. Toen heb ik bij enkele vrienden en collega’s om advies gevraagd, de diepte mist! Ja! Dat is wat ik mis, het beeld is te plat, er moet meer diepte in.
Dit heb ik vervolgens gedaan door het tafelkleed meer naar voren te laten komen in de voorgrond, veel meer kon achteraf helaas niet meer.

Vanuit Vermeer

Tot de dag van vandaag blijf ik met een ontevreden gevoel naar de foto kijken. Is het enkel de diepte die mist? 
Nee, veel meer dan dat. Het voelt niet als mijn werk. Ik heb vanwege de opdracht zo vanuit Vermeer willen denken/werken dat ik mijzelf er soms in vergat. Gelukkig heb ik dat nog gecompenseerd door het ‘eigenwijze’ erin te verwerken en aan de wand twee schilderijen van mijzelf toe te voegen. 

20 november ’22

Vandaag is de laatste dag dat je je werk in mag leveren bij de redactie. Ik loop nog één keer alles na en besluit in overleg met een vriend van mij (Alwin Bosscher) dat ik hem in ga sturen. Niet meer perfectionistisch willen doen, het is een keer klaar. Daar had hij gelijk in, klaar is klaar. Ik stuurde hem in.

Je zit in de finale

1 december ’22 word ik gebeld. ‘Gefeliciteerd Manon, jouw werk is uitgekozen voor de finale.’ Wat? Mijn werk? Echt?
Haha, ja echt waar. Je bent uitgenodigd om naar de finaleopnames te komen op zaterdag 10 december.

Ik: ‘Wauw wat leuk, dankjewel’. Nadat ik ophing, was het eerst een minuut stil.. Ik dacht: ‘Huh ik, mijn werk?’ Zullen ze de verkeerde gebeld hebben? Nee, hij noemde mij bij naam. Huh, ik zit in de finale, wauw wat gaaf! Het nieuws kwam langzaam binnen en belde direct mijn dierbaren op.

Tentoonstelling

Een paar dagen voor de finale opnames, brachten alle finalisten hun werk al richting Haarlem. Bij het brengen moesten we in groepjes van 5 aan komen lopen, hierop volgde een interview met Dionne Stax.
Uitgerekend met de camera’s op mijn smoel kwam er snot uit mijn neus, toen ik moest lachen in het gesprek met Dionne. Heb ik weer, haha. 

Vloggen

Naast dat ik druk was met mijn concert, moest ik er ook iedere week weer aan denken dat ik een vlog moest maken en insturen. En dan wilde ik natuurlijk wel vlogs sturen, die leuk waren om naar te kijken. Mijn man was vaak de pineut. ‘Elio, kun je mij even filmen’, ‘nee vanuit deze hoek’ of ‘wel recht houden die telefoon’. Zelfs toen we een weekendje weg waren, was ik bezig om vlogjes te maken. Ik keek niets terug, dat vind ik namelijk verschrikkelijk om mezelf zo terug te zien, gewoon insturen en snel weer vergeten! 

Finaleopnames

Op zaterdag 10 december reed ik richting de lichtfabriek in Haarlem. Je mocht opzoek gaan naar je naam en hier gaan zitten. We zaten helemaal vooraan, extra spannend. Na het jurerende filmpje dat wij te zien kregen, kwamen naast Dionne ook Pieter en Abi aan het woord. 

Niet gewonnen

Helaas heb ik niet gewonnen, toch blijf het een prestatie om uit zoveel werken bij de laatste 30 in de finale te komen. En een terechte winnares, wat had zij dit mooi gemaakt zeg. Ook de werken van de meesterschilders trouwens, wat prachtig. 

Terugblik

Naast het verkijken op de tijd, energie en geld die ik erin moest stoppen, kijk ik er nog steeds met een leuk gevoel op terug. De hele ervaring, de nieuwe kennis en de leuke contacten die ik heb ontmoet tijdens dit proces laten mij goed voelen. 

Ga ik het nogmaals doen, als ik die vraag weer krijg?
Dat weet ik niet, ligt geheel aan mijn agenda tegen die tijd.

Manon Moller kandidaat: de Nieuwe Vermeer met Het Concert

Bedankt voor jullie interesse, steun en support.

Liefs,
Manon Möller
Manon Moller Fotografie

Het eindresultaat:

Wist je dat er nog een Vermeer van mij tentoongesteld is?
Zie hiervoor mijn andere blog: ‘Meisje met de Parel’.

---

Manon Moller kandidaat: de Nieuwe Vermeer met Het Concert

Meer over mij lezen? Klik dan HIER.